Beschreibung von Köln, Erzbischöfliche Diözesan- und Dombibliothek, Cod. 30
Bibliographische Beschreibung
Zustand und Zusammensetzung
Schrift und Hände
Late 11c littera carolina. 14 hands, with work divided up by quires, some quires shared by two hands, and sometimes one scribe works on two adjacent quires: A, quire i B, ii C and D, iii C and D, iii E, iv-v F and G, v-vi F and G, v-vi H, vii I and J, viii I and J, viii K and L, ix K and L, ix M, x-xi N, xii and other additions on last leaf, 103r. Many late 13c or 14c notes in lead in margins and interlinearly, in scholar's semi-cursive hand; some other 14c marginalia.Pen trials on ff. 103r-v 14c title by same hand as wrote "concessus " at upper left corner of 2r 16c title, f. 1r
Buchschmuck
- Rubricated 1- to 2-line initials;
- tituli in red rustic capitals;
- first lines and diagrams and tituli in margins in brown rustic capitals (sometimes stroked with red).
- Scholia with diagrams in margins, by three hands: a: ff. 3-9v; b: 10-18v; c: 18v-101;
Geschichte der Handschrift
Inhaltsangabe
- Vorderseite "Jaffé, codex 30. continet folia 103. saec. XI./ S. Dionysii Areopagitae opera a Johanne Scoto Erigina in Latinum conversa / etc." ( 19c title).
- Vordere_Innenseite 19c foliation and 20c readers' register.
- FEL Blank.
- 1r 16c title: "Libri beati Dyonisii de celesti Iherarchia, de ecclesiastica Iherarchia, de divinis nominibus et de mistica theologia."
- 1v Blank.
- 2r-4v Autor: Johannes Scotus Erigena (c.810-c.877) Titel: Dedication: Verses and Letter to Charles the Bald . Incipit: (Verses) Hanc libam sacro grecorum nectare fartam Incipit: (Epist) [Sal]; ( 2v) Valde quidem admiranda dignisque virtutum laudibus Explicit: per excellentiam essentiae recurrere. (Ed)
- H.J. Floss, PL 122:1029-1036. (Omss) Edition uses 7 mss., including this one. Titulus added 14c on f. 2r. In verses, line 5, "TEXNAC" in Greek letters.
- 4v-25v Autor: Pseudo-Dionysius ( 5c) (trans. Johannes Scotus Erigena, c.810-c.877). Titel: De caelesti hierarchia Rubrizierung: In hoc volumine continentur libri sancti dionisii ariopagitae, quos iohannes eriugena transtulit de greco in latinum, iubente ac postulante domno gloriosissimo rege karolo, ludovici imperatoris filio. Haec sunt in hoc de ierarchia caelesti totum (!) capitula XV. [Capitula ff. 4v-5r ]; ( 5v ) [Tit]; Incipit: (Epigram) Angelicae Sapientiae Fulgores [Tit]; [Sal]; Incipit: (Verses) Lumine sidere dionisius auxit athenas Incipit: (Text) ( 6r) Omne datum optimum et omne donum perfectum Incipit: (Scholia) Quia prisci sancti cognomina Incipit: (Text Expl) secretum silentio honorificantes. Kolophon: Angelicarum descriptiones illuminationes defudisti hominibus, revelasti videre compositum astrum. Dionisii ariopagitae episcopi athenarum ad timotheum episcopum de celesti ierarchia. (Ed)
- H.J. Floss, PL 122:1035-1070. (Omss) 7 mss., including this one, in edition (text only); Dondaine, Le Corpus Dionysien, pp. 35-36, note 4 lists 9 mss., including this one (text with scholia). Scholia are signalled by Latin or Greek letters or by symbols. Scholia by Anastasius Bibliothecarius (c. 875)



- 25v-52v Autor: Pseudo-Dionysius ( 5c) (trans. Johannes Scotus Erigena, c.810-c.877). Titel: De ecclesiastica hierarchia Rubrizierung: Epigramma in beatum dyonisium in hoc de ecclesiastica ierarchia. Incipit: (Epigram) Symbola divinorum mirabilium [Tit]; [Sal]; [Capitula]; Incipit: (Text) Quia quidem secundum nos ierarchia puerorum divinorum sacratissima Incipit: (Scholia) Quia deos perficit ac efficit Explicit: ascendes usque vapores. Dionisii ariopagitae episcopi athenarum ad timotheum episcopum aephesi de ecclesiastica ierarchia. (Ed)
- H.J. Floss, PL 122:1069-1112. (Omss) See above on Titel: De caelesti hierarchia . Scholia as in De caelesti hierarchia.
- 52v-89v Autor: Pseudo-Dionysius ( 5c) (trans. Johannes Scotus Erigena, c.810-c.877). Titel: De divinis nominibus Rubrizierung: Epigramma in beatum dyonisium in hoc de divinis nominibus. Incipit: (Epigram) [I]n animum splendor in divinas scripturas [Tit]; [Sal]; [Capitula]; Incipit: (Text) ( 53r) Nunc autem, o beate, post theologicos caracteres Incipit: (Scholia) Notandum quia et aliud opus Explicit: duce deo transcendemus. Dyonisii ariopagitae episcopi athenarum ad timotheum episcopum ephesi de divinis nominibus. Tuam mentem irrigans acquisisti splendorem. (Ed)
- H.J. Floss, PL 122:1111-1172. (Omss) See above on Titel: De caelesti hierarchia . Scholia as in De caelesti hierarchia.
- 89v-91v Autor: Pseudo-Dionysius ( 5c) (trans. Autor: Johannes Scotus Erigena, c.810-c.877 ). Titel: De mystica theologia Rubrizierung: Haec capitula continent de mistica theologia sermo. [Capitula]; ( 90r ) [Tit]; Incipit: (Epigram) Novam claritatem in reliqua et scientiam [Tit]; [Sal]; Incipit: (Text) Trinitas superessentialis et superdeus et superdeus (!) et superoptime Incipit: (Scholia) Capitulum quod divina caligo Explicit: et summitas omnium. Dyonisii ariopagitae episcopi athenarum de mistica theologia. In caliginem clarissimam theologiae manifestas. (Ed)
- H.J. Floss, PL 122:1171-1176. (Omss) See above on Titel: De caelesti hierarchia . Scholia as in De caelesti hierarchia.
- 91v-101r Autor: Pseudo-Dionysius ( 5c) (trans. Autor: Johannes Scotus Erigena, c.810-c.877 ). Titel: Epistolae . [List of addressees]; Rubrizierung: Dionisii ariopagitae epistola. Incipit: (Text) Tenebrae quidem obscurae fiunt lumine Incipit: (Scholia) Conitio gaium istum esse Explicit: qui tecum sunt trades. Expletae sunt decem epistolae dyonisii areopagitae archiepiscopi facti athenarum. (Ed)
- H.J. Floss, PL 122:1177-1194. (Omss) See above on Titel: De caelesti hierarchia . Ten letters. Scholia as in De caelesti hierarchia . The verses that follow the tenth letter in the edition are not included.
- 101r-103r Autor: Eusebius of Caesarea (c. 260-339) Titel: Historia ecclesiastica (excerpts) Rubrizierung: Polycrati successoris archiepiscopi ephesi ex epistola ad victorem successorem archiepiscopum. Incipit: Etenim per asiam magna elimenta dormiunt Explicit: ( 102v) pulchra invisibilibus visibilia segregans. Meminit horum et eusebius ( 103r) in ecclesiastica hystoria. (Ed)
- E. Schwartz and T. Mommsen, Griechische Christlichen Schriftsteller 9 (Leipzig, 1903-1909), pp. 491-493; 239-245; 145-153. (Omss) Lilienfeld 128 , ff. 124-126v ( 13c-14c ); there too, the excerpts are preceded by the Pseudo-Dionysian corpus of Johannes Scotus Erigena, but without scholia. Includes excerpts from Hist. Eccl . V.24 (Polycrates on eastern churches), III.23 (legenda of John Ev. in the Liber quis dives salvetur of Clement of Alexandria), and seven excerpts from II.17 (Philo's accounts of ascetics in Egypt). Excerpts are concluded with reference to Eusebius' account of Pseudo-Dionysius.
- 103r (8) Titel: Antiphon and Responsory for St. Nicholas (neumed). Incipit: O pastor aeterne, o clemens et bone Qui cum audissent sancti nicolai nomen Explicit: Dei famulum salvator. (Ed)
- R.-J. Hesbert, Corpus Antiphonalium Officii, 3 (Rome, 1968), 4051.
- R.-J. Hesbert, Corpus Antiphonalium Officii, 4 (Rome, 1970), 7474. Staffless neumes. Two chants written in different hands. Other pen trials between and below these texts.
- 103v Pen trials.
- Hintere_Innenseite Blank.
Bibliographie
- Hartzheim, pp. 20-22.
- Jaffé-Wattenbach, p. 10.
- H.F. Dondaine, La Corpus Dionysien de l'Université de Paris au XIIIe siècle (Rome, 1953), pp. 36, 65.
Quellenangabe
- The Medieval Manuscripts of the Cologne Cathedral Library. Volume I, MSS. 1-100. By Diane Warne Anderson and Jonathan Black, edited by Diane Warne Anderson.
Klassifikation |